Uitersten en gemiddelden

Op 5 december jongstleden werd de dag van de vrijwilliger georganiseerd. Terwijl vocht onze regering tegen de val. Wat door sommige analysatoren beschouwd werd als een hoogmis van de democratie, zal menig vrijwilliger als een ver-van-de-realiteit show beschouwd hebben. We maken enkele overwegingen rond de jaarwisseling.

Alleen dode vissen zwemmen met de stroom mee

Vrijwilligerswerk is geen picknick. Het gaat dikwijls over taken en zelfs verantwoordelijkheden die we ter harte nemen, in het volle besef dat er anders motgaten vallen. Motgaten die organisaties, maar vooral mensen in allesbehalve comfortabele situaties brengen. Vrijwilligers worden niet betaald, omdat ze onbetaalbaar zijn. Dat geldt ook in volkskunstmiddens. Rondom ons regent het superlatieven. Reclamespots moeten ons verleiden tot de aankoop van de eeuw, profiterend van uitzonderlijke once-in-a-lifetime condities. Bezig zijn met tradities uit het leven van elke dag verbleekt bij de wervelwinden van deze tijd. Liever dan ons op die stroom te laten meedrijven, zwemmen we als vrijwilligers tegen de stroom in. Deze inzet vermoeit bij tijden. Dat brengt ons bij een volgende gedachte.

In de uitersten heeft het leven zijn waarde, in de gemiddelden zijn behoud

We beseffen iedere dag dat we continuïteit niet verzekeren door continu op de linker rijstrook te willen rijden. Vroeg of laat hebben we nood aan het ontspannen van de boog. Op zo’n moment kan een hechte gemeenschap een oase betekenen. Een omgeving die niet op elk moment het uiterste eist van ons. Een leuke schottisch, polka, wals of mazurka laat ons dan wegdromen in harmonie met een warmhartige partner. We vallen niet op in de dansende gemeenschap. We laten de dansmuziek door elke vezel van ons fysiek systeem gaan. Weg redenering en complexe gedachten, leve de beleving! Wanneer we bezig zijn met het behartigen van ons immaterieel cultureel erfgoed bekruipt ons de overweging: welke zin heeft dat alles? In welke mate zal er nog iets overleven van wat we nu beoefenen? Tijd voor een volgende gedachte.

A teacher affects eternity; he can never tell where his influence stops (Henry Adams)

Wie in het onderwijs staat of gestaan heeft, mag geregeld genieten van verrassende ontmoetingen met oud-studenten. Het is dan telkens interessant te horen wat oud-studenten zich herinneren van de beperkte tijd die leraar/lerares met hen mocht doorbrengen. Maar ook buiten het onderwijs geldt deze ervaring. Wanneer mensen elkaar écht ontmoeten blijft er steeds iets moois achter. Dat mooie inspireert wederzijds. Bezig zijn met op het eerste zicht banale elementen uit volkse tradities lijkt een doodlopende straat. Toch moeten we volhouden om mensen te inspireren tot eenvoud, want - als we Einstein moeten geloven - is eenvoud enkel gegeven aan briljante geesten. IVV blijft alle actoren aanmoedigen tot rustige continuïteit, over de grenzen van organisaties, federaties of groeperingen.

Afbeelding: de kerstroos of ‘Helleborus niger L.’ trotseert de winterse omstandigheden.

We maken de vergelijking met bloemen die in afwisselende soorten onze omgeving kleur geven. Ze doen dat bescheiden, maar toch voldoende nadrukkelijk opdat we zouden merken wanneer ze er niet (meer) zijn. In deze winterperiode bieden we aan onze lezers een mooie kerstroos of Helleborus aan. Deze bloem werd eertijds gebruikt omwille van zijn hartversterkende werking. Het gebruik diende spaarzaam te gebeuren, want een overdosis van de cardioglycosiden of hartversterkende substanties in de kerstroos kon leiden tot ernstige hartritmestoornissen. We houden het daarom bij één bloem die bloeit ondanks de winterkoude. Dat is wat we wensen aan alle leden van de volkskunstfamilie: geen overdosis maar alle dagen een bloem voor een sterk hart onder de riem: een hart dat rustig blijft kloppen voor onze immateriële rijkdom, iedere dag opnieuw.

Mocht het ons allen goed genoeg gaan in 2019!

Gert Laekeman
Voorzitter IVV