Begeesterend

Op Pinksteren of Sinksen ‘daalt de Geest neer’, zoals dat heet in kerkelijke termen. De Geest gaf de apostelen moed en inspiratie. In volkskunstkringen borrelt de dynamiek al van vóór Pasen. We mochten de voorbije maanden genieten van muziek en dans in diverse omstandigheden. In dit editoriaal genieten we na en kijken we vooruit.

Queen Elisabeth II, ‘the Queen’, zit 70 jaar op de troon. Ondanks 96 lentes vervult ze trouw haar plichten, hoewel haar openbare optredens noodgedwongen steeds beperkter worden. De Vlaamse Volkskunstbeweging (VVKB) viert dit jaar eveneens haar platina jubileum. Het nieuwjaarsfeest kon andermaal niet doorgaan in januari jongstleden. Daarom werd de 69ste meiboomplanting in Brasschaat gecombineerd met een feestelijke receptie. Het Vlaams Vendelarchief droeg zijn steentje bij met een initiatie voor kandidaat-vendeliers. Voorzitter Theo Smet mocht onze felicitaties ontvangen. We wensen VVKB een stevige doorstart na twee moeilijke jaren. We verheugen ons op de steeds hechtere en complementaire samenwerking.

Op moment van de Nationale Meiboomplanting van VVKB maakte Dendermonde een hoogtepunt mee. De stad was wekenlang bijna dag en nacht met het legendarische Ros Beiaard begaan. Repetities, vergaderingen, constructies, kostuums, taferelen, muziek, dans, vendelen, maar ook coördinatie van de veiligheid, de hulpdiensten en de logistieke diensten: iedereen die zich identificeert als inwoner van Dendermonde had met de editie Ros Beiaard 2022 te maken. Ook volkskunstgroepen Reynout, Sneyssens en Reuzegom deden hun duit in het zakje met vendelspel en dans. Tijdens de apotheose maakten we een reis door de geschiedenis van Dendermonde, geïllustreerd met levende taferelen, ook door genoemde volkskunstgroepen. Wanneer het Ros Beiaard het plein betrad, met onderin de ‘pijnders’ en bovenop de vier Heemskinderen, alias de gebroeders Cassiman, werd menige traan van ontroering weggepinkt. Naar schatting meer dan 80.000 toeschouwers mochten deze unieke dag ter plaatse meemaken.

Drie maanden eerder vergastten Volkskunstgroep Sneyssens en het Koor Papillon ons op ‘Hi Folks’ in het Cultuurcentrum van Evergem. In een periode waarin we nog steeds met de nodige voorzichtigheid met elkaar moesten omgaan, was het voorbereiden en op het podium brengen van zo’n avond een hele opdracht. Zowel dansleidster Sofie Bauwens als koorleidster Aike Roodenburg mogen fier zijn op de prestaties van hun pupillen. Samen vertolkten de groepen niet minder dan 22 titels. We kregen enthousiast uitgevoerde traditionele volksdansen te zien in aangepaste vorm, rekening houdend met het beschikbaar aantal dansers, aangevuld met vendelspel. Het koor nam ons mee op wereldreis doorheen Noord- en Oost-Europa, Amerika en Zuid-Afrika. Het prachtige versmelten van ‘Nkosi Sikelel i Afrika’ (God zegene Afrika) met ‘Cecilia’ van Simon & Garfunkel blijft nog naklinken. Papillon en Sneyssens besloten de avond feestelijk met ‘Feest aan de Lieve’, ‘Hertog Jan’ en ‘Dorpskermis’. We kunnen op onze twee oren slapen: volkskunst leeft in Evergem!

Repetities, gouwdansavonden, volksdansbals en meiboomplantingen zijn ondertussen terug van weggeweest. Voor het eerste festival trokken we naar Leuven (zie elders in dit nummer). Het voelt warm aan wanneer meer dan 150 jonge dansers op een overvolle dansvloer maximaal proberen te participeren. Dat was onder andere het geval in Duffel, tijdens het volksdansbal van Volkskunstgroep De Moeffeleer eind april.

Tijdens de zomer van 2022 kunnen we opnieuw naar festivals. De programma’s zijn bescheidener dan in 2019, maar daarom niet minder interessant. Het wordt op de eerste plaats genieten van groepen uit Vlaanderen en groepen dicht bij huis. Exotische dansers en muzikanten zullen eerder uitzondering zijn dan regel. Tussen de reizen en optredens door wordt het 42ste Provinciaal Volksdansfeest gepland in Gent op 21 juli aan het Woodrow Wilsonplein. Ethno Flanders Dance is een interessant project van Danspunt en Muziekmozaïek. Een internationaal gezelschap, waarin 12 dansers 10 dagen lang informatie uitwisselen over hun dans- en muziekcultuur, geeft een vertoning tijdens het festival van Dranouter op zondag 7 augustus. Een veelbelovende zomer wacht op ons.

Volkskunst blijft ons uitnodigen tot participatie. Ter overweging een getuigenis van de Nederlandse Dansleidster Elsche Korf⁽¹⁾:

Een van de mooiste voorbeelden van reactivering uit mijn eigen praktijk is een 83-jarige meneer, die net weduwnaar geworden, een beetje schuw kwam vragen of hij dat dansen ook wel zou kunnen leren.  Hij had van zijn leven nog nooit gedanst en had honderd en één klachten. Hij raakte zo in de ban van het volksdansen, dat hij iedere dag achter mij aanreist naar een ander centrum in Utrecht. Deze man lijkt een dansgenie te zijn. Hij kan walsen als de beste en danst alle dansen in de stijl van het land van herkomst. Hij is nu 92 jaar, heeft geen klachten meer en is in staat om de meest ingewikkelde Turkse dans (waar jongeren een paar lessen voor nodig hebben) te dansen en tegelijkertijd met een heel mooie stem te zingen. Tussendoor maakt hij dan ook nog grapjes met de hem omringende dansers. Een van zijn meest karakteristieke uitspraken is: “mevrouw, als ik morgen bij u op de dansvloer dood neerval, moet u niet bedroefd zijn maar blij, want ik heb het heerlijk gehad”. Aan deze man heb ik mijn hart verloren.

Inspirerend voor jong en minder jong: laten we genieten van een zomer vol dans en muziek!

Gert Laekeman

1. Korf E. Ook volksdansen is meer bewegen voor ouderen. Aanvulprogramma niveau 1 + 2 + 3. Provinciaal Steunpunt Sittard 1992: p.31. Archiefcollectie Limburgse Volksdansgroepen KADOC.